Οι αρνητικές και πεισματικές θέσεις της Βρετανικής Κυβέρνησης στο πρόβλημα της Κύπρου οδήγησαν τον Κυπριακό λαό σε ένοπλο Αγώνα για να διεκδικήσει το αναφαίρετο δικαίωμά του για ελευθερία. Στην Αθήνα σχηματίστηκε μια δωδεκαμελής Επιτροπή από εξέχοντα πρόσωπα της Κύπρου και της Ελλάδας, η οποία αποφάσισε να διεκδικήσει δυναμικά την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. 
10 Νοεμβρίου 1954: Ο Γεώργιος Γρίβας ήξερε ότι αναλάμβανε ένα πολύ δύσκολο έργο, αλλά είχε ισχυρή θέληση, αποφασιστικότητα και προπαντός απόλυτη πίστη στο σκοπό του Αγώνα. Αφού μελέτησε τις δυνατότητες διεξαγωγής ένοπλου Αγώνα με δυο επισκέψεις του στην Κύπρο, το 1951 και το 1952, κατάρτισε στην Αθήνα γενικό σχέδιο δράσης, το οποίο έθεσε σε εφαρμογή αμέσως μετά τη μυστική άφιξή του στις ακτές της Πάφου το βράδυ της 10ης Νοεμβρίου 1954.
(1η Απριλίου - 3 Οκτωβρίου 1955)
Στα τέλη Μαρτίου του 1955 η ΕΟΚΑ ήταν έτοιμη για το ξεκίνημα του Αγώνα. Τη νύκτα της 31ης Μαρτίου προς την 1η Απριλίου, 30 λεπτά μετά τα μεσάνυκτα, οι ομάδες της ΕΟΚΑ έδρασαν με επιτυχία. Εκκωφαντικές εκρήξεις συγκλόνισαν τη Λευκωσία, τη Λάρνακα, τη Λεμεσό και στρατιωτικές επισταθμίες. Η ΕΟΚΑ είχε τότε τον πρώτο της νεκρό. Ήταν ο Μόδεστος Παντελή από το Λιοπέτρι, που πέθανε από ηλεκτροπληξία στην προσπάθεια του να αποκόψει ηλεκτροφόρα σύρματα, για να δράσουν οι ομάδες της ΕΟΚΑ.
1 Απριλίου 1955: Κυκλοφόρησε η πρώτη προκήρυξη του Διγενή που άρχιζε με τούτα τα λόγια: "Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα διά την αποτίναξιν του αγγλικού σύζυγο".
Oι δολιοφθορές σε κυβερνητικά κτήρια, αστυνομικούς σταθμούς και στρατιωτικές εγκαταστάσεις συνεχίστηκαν σ' όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Η ΕΟΚΑ με τη δράση της προξενούσε υλικές ζημιές και θύματα μεταξύ των Άγγλων. Μερικές από τις τολμηρές επιχειρήσεις των πρώτων μηνών του Αγώνα της ΕΟΚΑ είναι:
α) Η τοποθέτηση ωρολογιακής βόμβας στις 25 Μαΐου κάτω από το κάθισμα του Κυβερνήτη Άρμιτεϊτζ στο κινηματοθέατρο "Παλλάς" της Λευκωσίας. Η βόμβα εξερράγη λίγα λεπτά μετά την αποχώρηση του Κυβερνήτη.
β) Η επίθεση στον αστυνομικό σταθμό του Αμιάντου στις 22 Ιουνίου 1955 από ανταρτική ομάδα.
γ) Η επίθεση στο μεταλλείο Μιτσερού στις 22 Σεπτεμβρίου 1955 από ανταρτική ομάδα.
Παράλληλα με τη στρατιωτική δράση της ΕΟΚΑ ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος δρούσε στο πολιτικό πεδίο. Στις 15 Απριλίου 1955 αναχώρησε για το Μπαντούγκ της Ινδονησίας, όπου συγκροτήθηκε Αφρικανοασιατικό Συνέδριο με εκπροσώπηση 29 κρατών. Εκεί, σε δημοσιογραφική διάσκεψη, μίλησε για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του Κυπριακού λαού. Στις 11 Ιουλίου πήγε στην Ελλάδα και έπεισε την Ελληνική Κυβέρνηση να καταθέσει αίτηση στον ΟΗΕ για την εφαρμογή της αρχής της αυτοδιάθεσης στην περίπτωση του Κυπριακού λαού.
29 Αυγούστου 1955: Οι Άγγλοι, που ήταν αντίθετοι στην παραχώρηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης στον Κυπριακό λαό, συγκάλεσαν Τριμερή Διάσκεψη στο Λονδίνο. Σ' αυτή πήραν μέρος αντιπροσωπίες των Κυβερνήσεων Βρετανίας, Ελλάδας και Τουρκίας. Τα θέματα καθορίστηκαν ως εξής: "Πολιτικά και αμυντικά ζητήματα που επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο, περιλαμβανομένης της Κύπρου". Η Τριμερής Διάσκεψη έληξε στις 7 Σεπτεμβρίου, χωρίς να γίνει καμιά συμφωνία, λόγω των διαφορετικών θέσεων των τριών χωρών. Τη συμμετοχή της Τουρκίας στη Διάσκεψη εκμεταλλεύτηκε η Βρετανία και τότε και αργότερα και δεν ικανοποιούσε το αίτημα του Κυπριακού λαού για αυτοδιάθεση.
6 Σεπτεμβρίου 1955: Ο τουρκικός όχλος, με συνενοχή της Τουρκικής Κυβέρνησης, διέπραξε βανδαλισμούς εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού της Κωνσταντινοπολης και της Σμύρνης. Κατέστρεψε πολλές ορθόδοξες εκκλησίες και άλλα Ελληνικά κτήρια. Δύο μητροπολίτες και αρκετοί ιερείς τραυματίστηκαν, πολλοί Έλληνες κακοποιήθηκαν και 20 θανατώθηκαν.
(3 Οκτωβρίου 1955 - 9 Μαρτίου 1956)
Τα κυριότερα γεγονότα της περιόδου Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 1955 από τη δράση της ΕΟΚΑ είναι τα ακόλουθα:
1. 4 Οκτωβρίου: Μια ομάδα επιτέθηκε στον αστυνομικό σταθμό Λευκονοίκου και αφαίρεσε 11 όπλα.
2. 20 Οκτωβρίου: Άλλη ομάδα, ύστερα από επιδρομή σε στρατιωτική αποθήκη της Αμμοχώστου, πήρε 16 όπλα.
3. 23 Νοεμβρίου: Στήθηκε ενέδρα από αντάρτες, με επικεφαλής τον Διγενή, σε δυο στρατιωτικά αυτοκίνητα στο δρόμο Κυπερούντας Χανδριών. Οι Άγγλοι είχαν δυο νεκρούς και δυο τραυματίες.
4. 11 Δεκεμβριου: Η πιο μεγάλη επιτυχία της ΕΟΚΑ ήταν η μάχη που έγινε κοντά στα Σπήλια, όπου ήταν τα λημέρια της ΕΟΚΑ. Εκεί βρίσκονταν ο Διγενής, ο Αυξεντίου και άλλοι αγωνιστές. Οι Άγγλοι στρατιώτες προχωρούσαν από δυο διαφορετικές κατευθύνσεις, για να περικυκλώσουν τους αγωνιστές. Ο Αυξεντίου, που με τρεις άλλους επιτηρούσε την περιοχή, πυροβόλησε και προς τις δυο κατευθύνσεις των Άγγλων. Επειδή επικρατούσε πυκνή ομίχλη, οι Άγγλοι και των δυο ομάδων νόμισαν ότι πυροβολούνται από μέλη της ΕΟΚΑ, οπότε για αρκετή ώρα αλληλοπυροβολήθηκαν, με αποτέλεσμα να έχουν 15 νεκρούς και 35 τραυματίες.
5. 15 Δεκεμβρίου: Η ΕΟΚΑ έχασε το πρώτο της παλικάρι στο πεδίο της μάχης, που έγινε στην τοποθεσία Μερσινάκι, κοντά στους αρχαίους Σόλους. Νεκρός ήταν ο Χαράλαμπος Μούσκος, μέλος της ανταρτικής ομάδας του Μάρκου Δράκου, η οποία έστησε ενέδρα σε στρατιωτικό αυτοκίνητο. Δυο άλλοι αγωνιστές, ο Ανδρέας Ζάκος και ο Χαρίλαος Μιχαήλ συνελήφθησαν και αργότερα απαγχονίστηκαν.
Ο Χάρντιγκ, παράλληλα με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που γίνονταν για τη συντριβή της ΕΟΚΑ, άρχισε συνομιλίες με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο για πολιτική διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος.
4 Οκτωβρίου 1955: Άρχισαν συνομιλίες και έληξαν στις 11 του ίδιου μήνα λόγω διαφωνιών. Νέος γύρος συνομιλιών ξανάρχισε στις 9 Ιανουαρίου 1956. Και πάλιν οι προβαλλόμενες θέσεις των δυο ανδρών ήταν διαφορετικές.
29 Φεβρουαρίου 1956: Συνάντηση στην οποία πήρε μέρος και ο Βρετανός Υπουργός Αποικιών Λέννοξ Μπόυντ. Οι Άγγλοι εισηγούνταν την παροχή αυτοκυβέρνησης στον Κυπριακό λαό για αόριστο χρονικό διάστημα, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος επέμενε να οριστεί χρόνος για την εφαρμογή της αρχής της αυτοδιάθεσης. Έτσι οι διαπραγματεσεις κατέληξαν σε ναυάγιο. Ο Αρχιεπίσκοπος στις 6 Μαρτίου διακήρυξε: "Εν ουδεμιά περιπτώσει θα υποστείλωμεν την σημαίαν της αυτοδιαθέσεως".9 Μαρτίου 1956: Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος συνελήφθη στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, από το οποίο θα μετέβαινε στην Αθήνα για συνομιλίες με την Ελληνική Κυβέρνηση. Την ίδια μέρα συνελήφθησαν ο Μητροπολίτης της Κερύνειας, ο Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου και ο Πολύκαρπος Ιωαννίδης. Και οι τέσσερις εξορίστηκαν στις Σεϋχέλλες. Στην Κύπρο ακολούθησε περίοδος στρατοκρατίας. Οι Άγγλοι επιδίδονταν σε βανδαλισμούς εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού. Η ΕΟΚΑ εξαπέλυε παντού σφοδρές επιθέσεις. Την 21η Μαρτίου 1956 ο θαλαμηπόλος του Χάρντιγκ τοποθέτησε ωρολογιακή βόμβα στο κρεβάτι του Κυβερνήτη, η οποία λόγω κλιματολογικών συνθηκών δεν εξερράγη και ανακαλύφθηκε την επόμενη μέρα.
6 Αυγούστου 1960: Εγκαθιδρύθηκε επίσημα η Κυπριακή Δημοκρατία και άρχιζε μια καινούρια περίοδος στην Ιστορία της Κύπρου.
Η στρατολογία μελών της Ε.Ο.Κ.Α. εγένετο μετά πολλής προσοχής, επελέγοντο δε κατ’ αρχήν τα άτομα εκείνα τα οποία παρείχον εχέγγυα αποτελεσματικής χρησιμοποιήσεως. Επηκολουθεί λεπτομερέστερα διακρίβωσις φρονήματος, προσόντων, ιδία βαθμού εχεμυθείας και εν συνεχεία ήρχιζε η μύησις. Όταν συνεπληρούτο η δοκιμασία και εδημιουργείτο η πεποίθησις περί της καταλληλότητος του μυουμένου, απεφασίζετο η εισδοχή του, την οποίαν επεσφράγιζεν ο ακόλουθος όρκος:
“Ορκίζομαι εις το όνομα της Αγίας Τριάδος ότι:
1
Θα αγωνισθώ με όλας μου τας δυνάμεις διά την απελευθέρωσιν της Κύπρου από τον Αγγλικόν ζυγόν, θυσιάζων και αυτήν την ζωήν μου.
2
Δεν θα εγκαταλείψω τον αγώνα υπό οιονδήποτε πρόσχημα παρά μόνο όταν διαταχθώ υπό του Αρχηγού της Οργανώσεως και αφού εκπληρωθή ο σκοπός του αγώνος.
3
Θα πειθαρχήσω απολύτως εις τας διαταγάς του Αρχηγού της Οργανώσεως και μόνον τούτου.
4
Συλλαμβανόμενος θα τηρήσω απόλυτον εχεμύθειαν τόσον επί των μυστικών της Οργανώσεως όσον και επί των ονομάτων των συμμαχητών μου, έστω και εάν βασανισθώ διά να ομολογήσω.
5
Δεν θα ανακοινώ εις ουδένα διαταγήν της Οργανώσεως ή μυστικόν το οποίον περιήλθεν εις γνώσιν μου παρά μόνον εις εκείνους δι’ ους έχω εξουσιοδότησιν πό του Αρχηγού της Οργανώσεως.
6
Τας πράξεις μου θα κατευθύνη μόνον το συμφέρον του αγώνος και θα είναι απηλλαγμέναι πάσης ιδιοτελείας ή κομματικού συμφέροντος.
7
Εάν παραβώ τον όρκον μου θα είμαι ΑΤΙΜΟΣ και άξιος πάσης τιμωρίας”
Υπογραφή μυουμένου.
Σημ.: Εφιστάτο ιδιαιτέρως η προσοχή του μυουμένου επί των κάτωθι:
Ο μη τηρών τα ανωτέρω ή ο διαδίδων μυστικά της Οργανώσεως ή ο μη υπακούων εις τας διαταγάς θα εκτελήται. Πας αισθανόμενος ότι είναι δειλός, δεν πρέπει να ορκίζεται και να γίνεται μέλος.
7 Μαρτίου 1953: Τα μέλη της Επιτροπής επισφράγισαν την πίστη τους στο σκοπό του Αγώνα με όρκο στην Καινή Διαθήκη. Πρόεδρος της Επιτροπής αυτής ορίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο οποίος ενεργούσε ως πολιτικός αρχηγός του Απελευθερωτικού Αγώνα, τον οποίο και χρηματοδοτούσε. Η Επιτροπή διόρισε ένα από τα μέλη της, τον Γεώργιο Γρίβα, στρατιωτικό αρχηγό του Αγώνα, ο οποίος ήταν συνταγματάρχης εν αποστρατεία και διέθετε πλούσια πείρα στρατιωτική, κυρίως σε θέματα τακτικής πολέμου. Ως αρχηγός της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ) χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Διγενής.
10 Νοεμβρίου 1954: Ο Γεώργιος Γρίβας ήξερε ότι αναλάμβανε ένα πολύ δύσκολο έργο, αλλά είχε ισχυρή θέληση, αποφασιστικότητα και προπαντός απόλυτη πίστη στο σκοπό του Αγώνα. Αφού μελέτησε τις δυνατότητες διεξαγωγής ένοπλου Αγώνα με δυο επισκέψεις του στην Κύπρο, το 1951 και το 1952, κατάρτισε στην Αθήνα γενικό σχέδιο δράσης, το οποίο έθεσε σε εφαρμογή αμέσως μετά τη μυστική άφιξή του στις ακτές της Πάφου το βράδυ της 10ης Νοεμβρίου 1954.
Για την εισαγωγή οπλισμού στην Κύπρο από την Ελλάδα ο Διγενής χρησιμοποίησε φίλους και συνεργάτες του. Το πρώτο φορτίο όπλων έφτασε στην Κύπρο το Μάρτιο του 1954. Μ' αυτά τα λίγα όπλα ξεκίνησε ο Αγώνας της ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου 1955. Ένα δεύτερο φορτίο, που μεταφερόταν με το πλοιάριο "Άγιος Γεώργιος", τον Ιανουάριο του 1955, κατασχέθηκε από τις Αγγλικές Αρχές, κατόπιν προδοσίας, κοντά στο χωριό Χλώρακα της Πάφου.
Κατά τη διάρκεια του Αγώνα λειτούργησε μυστικό σχέδιο αποστολής όπλων στην Κύπρο με επιβατικά πλοία της γραμμής Πειραιά-Λεμεσού. Άλλα όπλα έφταναν με το ταχυδρομείο της Πάφου και με άλλους τρόπους. Στις 29 Ιανουαρίου του 1956 ο οπλισμός της ΕΟΚΑ εμπλουτίστηκε με 800 περίπου κυνηγετικά όπλα Ελληνοκυπρίων, που είχαν πάρει απ' αυτούς μέλη της ΕΟΚΑ. Ένας άλλος τρόπος, με τον οποίο η ΕΟΚΑ εξασφάλιζε όπλα ήταν οι επιθέσεις σε αστυνομικούς σταθμούς και από νεκρούς Άγγλους στρατιώτες. Μερικά όπλα ήταν επιτόπιας κατασκευής σε ειδικά εργαστήρια, στα οποία κατασκευάζονταν επίσης ωρολογιακές βόμβες, νάρκες και άλλο πολεμικό υλικό.
Κατά τη διάρκεια του Αγώνα λειτούργησε μυστικό σχέδιο αποστολής όπλων στην Κύπρο με επιβατικά πλοία της γραμμής Πειραιά-Λεμεσού. Άλλα όπλα έφταναν με το ταχυδρομείο της Πάφου και με άλλους τρόπους. Στις 29 Ιανουαρίου του 1956 ο οπλισμός της ΕΟΚΑ εμπλουτίστηκε με 800 περίπου κυνηγετικά όπλα Ελληνοκυπρίων, που είχαν πάρει απ' αυτούς μέλη της ΕΟΚΑ. Ένας άλλος τρόπος, με τον οποίο η ΕΟΚΑ εξασφάλιζε όπλα ήταν οι επιθέσεις σε αστυνομικούς σταθμούς και από νεκρούς Άγγλους στρατιώτες. Μερικά όπλα ήταν επιτόπιας κατασκευής σε ειδικά εργαστήρια, στα οποία κατασκευάζονταν επίσης ωρολογιακές βόμβες, νάρκες και άλλο πολεμικό υλικό.
Γεγονότα από την Έναρξη του Αγώνα Μέχρι την Άφιξη του Χάρντιγκ
(1η Απριλίου - 3 Οκτωβρίου 1955)
Στα τέλη Μαρτίου του 1955 η ΕΟΚΑ ήταν έτοιμη για το ξεκίνημα του Αγώνα. Τη νύκτα της 31ης Μαρτίου προς την 1η Απριλίου, 30 λεπτά μετά τα μεσάνυκτα, οι ομάδες της ΕΟΚΑ έδρασαν με επιτυχία. Εκκωφαντικές εκρήξεις συγκλόνισαν τη Λευκωσία, τη Λάρνακα, τη Λεμεσό και στρατιωτικές επισταθμίες. Η ΕΟΚΑ είχε τότε τον πρώτο της νεκρό. Ήταν ο Μόδεστος Παντελή από το Λιοπέτρι, που πέθανε από ηλεκτροπληξία στην προσπάθεια του να αποκόψει ηλεκτροφόρα σύρματα, για να δράσουν οι ομάδες της ΕΟΚΑ.
1 Απριλίου 1955: Κυκλοφόρησε η πρώτη προκήρυξη του Διγενή που άρχιζε με τούτα τα λόγια: "Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα διά την αποτίναξιν του αγγλικού σύζυγο".
Oι δολιοφθορές σε κυβερνητικά κτήρια, αστυνομικούς σταθμούς και στρατιωτικές εγκαταστάσεις συνεχίστηκαν σ' όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Η ΕΟΚΑ με τη δράση της προξενούσε υλικές ζημιές και θύματα μεταξύ των Άγγλων. Μερικές από τις τολμηρές επιχειρήσεις των πρώτων μηνών του Αγώνα της ΕΟΚΑ είναι:
α) Η τοποθέτηση ωρολογιακής βόμβας στις 25 Μαΐου κάτω από το κάθισμα του Κυβερνήτη Άρμιτεϊτζ στο κινηματοθέατρο "Παλλάς" της Λευκωσίας. Η βόμβα εξερράγη λίγα λεπτά μετά την αποχώρηση του Κυβερνήτη.
β) Η επίθεση στον αστυνομικό σταθμό του Αμιάντου στις 22 Ιουνίου 1955 από ανταρτική ομάδα.
γ) Η επίθεση στο μεταλλείο Μιτσερού στις 22 Σεπτεμβρίου 1955 από ανταρτική ομάδα.
Παράλληλα με τη στρατιωτική δράση της ΕΟΚΑ ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος δρούσε στο πολιτικό πεδίο. Στις 15 Απριλίου 1955 αναχώρησε για το Μπαντούγκ της Ινδονησίας, όπου συγκροτήθηκε Αφρικανοασιατικό Συνέδριο με εκπροσώπηση 29 κρατών. Εκεί, σε δημοσιογραφική διάσκεψη, μίλησε για το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του Κυπριακού λαού. Στις 11 Ιουλίου πήγε στην Ελλάδα και έπεισε την Ελληνική Κυβέρνηση να καταθέσει αίτηση στον ΟΗΕ για την εφαρμογή της αρχής της αυτοδιάθεσης στην περίπτωση του Κυπριακού λαού.
29 Αυγούστου 1955: Οι Άγγλοι, που ήταν αντίθετοι στην παραχώρηση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης στον Κυπριακό λαό, συγκάλεσαν Τριμερή Διάσκεψη στο Λονδίνο. Σ' αυτή πήραν μέρος αντιπροσωπίες των Κυβερνήσεων Βρετανίας, Ελλάδας και Τουρκίας. Τα θέματα καθορίστηκαν ως εξής: "Πολιτικά και αμυντικά ζητήματα που επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο, περιλαμβανομένης της Κύπρου". Η Τριμερής Διάσκεψη έληξε στις 7 Σεπτεμβρίου, χωρίς να γίνει καμιά συμφωνία, λόγω των διαφορετικών θέσεων των τριών χωρών. Τη συμμετοχή της Τουρκίας στη Διάσκεψη εκμεταλλεύτηκε η Βρετανία και τότε και αργότερα και δεν ικανοποιούσε το αίτημα του Κυπριακού λαού για αυτοδιάθεση.
6 Σεπτεμβρίου 1955: Ο τουρκικός όχλος, με συνενοχή της Τουρκικής Κυβέρνησης, διέπραξε βανδαλισμούς εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού της Κωνσταντινοπολης και της Σμύρνης. Κατέστρεψε πολλές ορθόδοξες εκκλησίες και άλλα Ελληνικά κτήρια. Δύο μητροπολίτες και αρκετοί ιερείς τραυματίστηκαν, πολλοί Έλληνες κακοποιήθηκαν και 20 θανατώθηκαν.
Ο Κυβερνήτης της Κύπρου, για ν' αντιμετωπίσει την ΕΟΚΑ, στις 15 Ιουλίου 1955 έθεσε σε ισχύ το νόμο περί προσωποκρατήσεως, που έδινε το δικαίωμα στις δυνάμεις ασφαλείας να συλλαμβάνουν οποιονδήποτε πολίτη θεωρούσαν ύποπτο για παράνομες ενέργειες και να τον εγκλείει στη φυλακή, στο φρούριο της Κερύνειας ή σε στρατόπεδα συγκέντρωσης για ακαθόριστο χρονικό διάστημα.
20 Σεπτεμβρίου 1955: Άρχισε τις εργασίες της η 10η Σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Η εγγραφή του Κυπριακού στην ημερήσια διάταξη απορρίφθηκε. Στην Κύπρο δημιουργήθηκε αντίδραση με μαχητικές διαδηλώσεις και παναπεργία.
23 Σεπτεμβρίου 1955: Δραπέτευσαν από το φρούριο της Κερύνειας 16 πολιτικοί κρατούμενοι. Συνελήφθησαν 7, αλλά οι άλλοι 9 κατόρθωσαν να ενωθούν με ανταρτικές ομάδες της ΕΟΚΑ.
23 Σεπτεμβρίου 1955: Δραπέτευσαν από το φρούριο της Κερύνειας 16 πολιτικοί κρατούμενοι. Συνελήφθησαν 7, αλλά οι άλλοι 9 κατόρθωσαν να ενωθούν με ανταρτικές ομάδες της ΕΟΚΑ.
Γεγονότα από την Άφιξη του Χάρντιγκ Μέχρι την Εξορία του Αρχιεπισκόπου στις Σεϋχέλλες
(3 Οκτωβρίου 1955 - 9 Μαρτίου 1956)
3 Οκτωβρίου 1955: Τον Κυβερνήτη Άρμιτεϊτζ αντικατέστησε στην Κύπρο ο Σερ Τζων Χάρντιγκ, Αρχηγός του Αυτοκρατορικού Γενικού Επιτελείου Στρατού. Ο Χάρντιγκ ήρθε αποφασισμένος να συντρίψει την ΕΟΚΑ.
26 Νοεμβρίου 1955: Ο Χάρντιγκ κήρυξε την Κύπρο σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αλαζονικά φερόμενος διακήρυξε ότι οι μέρες της ΕΟΚΑ είναι μετρημένες. Θέσπισε κανονισμούς, που προνοούσαν ποινή θανάτου για όσους μετέφεραν ή χρησιμοποιούσαν όπλα ή βόμβες ή εκρηκτικές ύλες. Τα μέτρα όμως αυτά δεν έφεραν τον εκφοβισμό στον Ελληνικό Κυπριακό λαό, όπως ανέμενε ο Χάρντιγκ, αλλά το εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα. Αύξησαν τη συμπάθεια και τη βοήθεια του λαού προς την ΕΟΚΑ, τα μέλη της οποίας προέβαιναν συνεχώς στις πιο ριψοκίνδυνες πράξεις, αψηφώντας το θάνατο.
Τα κυριότερα γεγονότα της περιόδου Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 1955 από τη δράση της ΕΟΚΑ είναι τα ακόλουθα:
1. 4 Οκτωβρίου: Μια ομάδα επιτέθηκε στον αστυνομικό σταθμό Λευκονοίκου και αφαίρεσε 11 όπλα.
2. 20 Οκτωβρίου: Άλλη ομάδα, ύστερα από επιδρομή σε στρατιωτική αποθήκη της Αμμοχώστου, πήρε 16 όπλα.
3. 23 Νοεμβρίου: Στήθηκε ενέδρα από αντάρτες, με επικεφαλής τον Διγενή, σε δυο στρατιωτικά αυτοκίνητα στο δρόμο Κυπερούντας Χανδριών. Οι Άγγλοι είχαν δυο νεκρούς και δυο τραυματίες.
4. 11 Δεκεμβριου: Η πιο μεγάλη επιτυχία της ΕΟΚΑ ήταν η μάχη που έγινε κοντά στα Σπήλια, όπου ήταν τα λημέρια της ΕΟΚΑ. Εκεί βρίσκονταν ο Διγενής, ο Αυξεντίου και άλλοι αγωνιστές. Οι Άγγλοι στρατιώτες προχωρούσαν από δυο διαφορετικές κατευθύνσεις, για να περικυκλώσουν τους αγωνιστές. Ο Αυξεντίου, που με τρεις άλλους επιτηρούσε την περιοχή, πυροβόλησε και προς τις δυο κατευθύνσεις των Άγγλων. Επειδή επικρατούσε πυκνή ομίχλη, οι Άγγλοι και των δυο ομάδων νόμισαν ότι πυροβολούνται από μέλη της ΕΟΚΑ, οπότε για αρκετή ώρα αλληλοπυροβολήθηκαν, με αποτέλεσμα να έχουν 15 νεκρούς και 35 τραυματίες.
5. 15 Δεκεμβρίου: Η ΕΟΚΑ έχασε το πρώτο της παλικάρι στο πεδίο της μάχης, που έγινε στην τοποθεσία Μερσινάκι, κοντά στους αρχαίους Σόλους. Νεκρός ήταν ο Χαράλαμπος Μούσκος, μέλος της ανταρτικής ομάδας του Μάρκου Δράκου, η οποία έστησε ενέδρα σε στρατιωτικό αυτοκίνητο. Δυο άλλοι αγωνιστές, ο Ανδρέας Ζάκος και ο Χαρίλαος Μιχαήλ συνελήφθησαν και αργότερα απαγχονίστηκαν.
Ο Χάρντιγκ, παράλληλα με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που γίνονταν για τη συντριβή της ΕΟΚΑ, άρχισε συνομιλίες με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο για πολιτική διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος.
4 Οκτωβρίου 1955: Άρχισαν συνομιλίες και έληξαν στις 11 του ίδιου μήνα λόγω διαφωνιών. Νέος γύρος συνομιλιών ξανάρχισε στις 9 Ιανουαρίου 1956. Και πάλιν οι προβαλλόμενες θέσεις των δυο ανδρών ήταν διαφορετικές.
29 Φεβρουαρίου 1956: Συνάντηση στην οποία πήρε μέρος και ο Βρετανός Υπουργός Αποικιών Λέννοξ Μπόυντ. Οι Άγγλοι εισηγούνταν την παροχή αυτοκυβέρνησης στον Κυπριακό λαό για αόριστο χρονικό διάστημα, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος επέμενε να οριστεί χρόνος για την εφαρμογή της αρχής της αυτοδιάθεσης. Έτσι οι διαπραγματεσεις κατέληξαν σε ναυάγιο. Ο Αρχιεπίσκοπος στις 6 Μαρτίου διακήρυξε: "Εν ουδεμιά περιπτώσει θα υποστείλωμεν την σημαίαν της αυτοδιαθέσεως".9 Μαρτίου 1956: Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος συνελήφθη στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, από το οποίο θα μετέβαινε στην Αθήνα για συνομιλίες με την Ελληνική Κυβέρνηση. Την ίδια μέρα συνελήφθησαν ο Μητροπολίτης της Κερύνειας, ο Παπασταύρος Παπαγαθαγγέλου και ο Πολύκαρπος Ιωαννίδης. Και οι τέσσερις εξορίστηκαν στις Σεϋχέλλες. Στην Κύπρο ακολούθησε περίοδος στρατοκρατίας. Οι Άγγλοι επιδίδονταν σε βανδαλισμούς εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού. Η ΕΟΚΑ εξαπέλυε παντού σφοδρές επιθέσεις. Την 21η Μαρτίου 1956 ο θαλαμηπόλος του Χάρντιγκ τοποθέτησε ωρολογιακή βόμβα στο κρεβάτι του Κυβερνήτη, η οποία λόγω κλιματολογικών συνθηκών δεν εξερράγη και ανακαλύφθηκε την επόμενη μέρα.
Γεγονότα Μετά την Απελευθέρωση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και των Συνεξορίστων του Μέχρι τη Λήξη του Αγώνα
19 Ιουνίου 1957: Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος σε συνέντευξή του στην Αθήνα με Έλληνες και ξένους δημοσιογράφους κατάγγειλε τα βασανιστήρια των Άγγλων στην Κύπρο, ανέφερε συγκεκριμένες περιπτώσεις και ζήτησε τη διενέργεια αμερόληπτης διεθνούς έρευνας. Οι καταγγελίες του προκάλεσαν παγκόσμια συγκίνηση.
22 Οκτωβρίου 1957: Ο Χάρντιγκ υπέβαλε την παραίτησή του και αναχώρησε από την Κύπρο στις 4 Νοεμβρίου. Στις 3 Δεκεμβρίου ανέλαβε τα καθήκοντα του ο νέος Κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ, Κυβερνήτης προηγουμένως της Ιαμαϊκής.
26 Νοεμβρίου 1957: Έγινε μεγάλη δολιοφθορά από την ΕΟΚΑ στη στρατιωτική βάση Ακρωτηρίου. Στις 4:15 μ.μ. ακούστηκαν δυο εκκωφαντικές εκρήξεις από δυο βόμβες, που τοποθετήθηκαν στις μηχανές δυο αεριωθούμενων βομβαρδιστικών "Καμπέρα". Ακολούθησαν εκρήξεις ντεποζίτων των αεροσκαφών και φλόγες περιέζωσαν ολόκληρο το υπόστεγο των αεροπλάνων, όπου υπήρχαν τέσσερα αεριωθούμενα "Καμπέρα" και ένα τύπου "Βένομ". Η δολιοφθορά αυτή θεωρήθηκε η πιο καταστρεπτική στην ιστορία της Αγγλίας. Οι ζημιές υπολογίστηκαν σε 4,5 εκατομμύρια λίρες.
22 Οκτωβρίου 1957: Ο Χάρντιγκ υπέβαλε την παραίτησή του και αναχώρησε από την Κύπρο στις 4 Νοεμβρίου. Στις 3 Δεκεμβρίου ανέλαβε τα καθήκοντα του ο νέος Κυβερνήτης Σερ Χιου Φουτ, Κυβερνήτης προηγουμένως της Ιαμαϊκής.
26 Νοεμβρίου 1957: Έγινε μεγάλη δολιοφθορά από την ΕΟΚΑ στη στρατιωτική βάση Ακρωτηρίου. Στις 4:15 μ.μ. ακούστηκαν δυο εκκωφαντικές εκρήξεις από δυο βόμβες, που τοποθετήθηκαν στις μηχανές δυο αεριωθούμενων βομβαρδιστικών "Καμπέρα". Ακολούθησαν εκρήξεις ντεποζίτων των αεροσκαφών και φλόγες περιέζωσαν ολόκληρο το υπόστεγο των αεροπλάνων, όπου υπήρχαν τέσσερα αεριωθούμενα "Καμπέρα" και ένα τύπου "Βένομ". Η δολιοφθορά αυτή θεωρήθηκε η πιο καταστρεπτική στην ιστορία της Αγγλίας. Οι ζημιές υπολογίστηκαν σε 4,5 εκατομμύρια λίρες.
Μάρτιος 1958: Ο Διγενής ύψωσε τη σημαία της παθητικής αντίστασης. Με προκήρυξή του κάλεσε τον Κυπριακό λαό να μποϋκοτάρει τα αγγλικά προϊόντα και να υποστηρίζει τα εγχώρια. Με το οικονομικό μποϋκοτάζ κατά των Άγγλων η Κυπριακή Κυβέρνηση είχε ζημιές δέκα περίπου εκατομμυρίων λιρών.
Ιούλιος 1958: Η κατάσταση στην Κύπρο επιδεινώνεται. Οι δυνάμεις ασφαλείας συνεχίζουν τις επιχειρήσεις τους για καταστολή της "τρομοκρατίας", όπως αποκαλούν τη δράση της ΕΟΚΑ. Στις 5 Ιουλίου συλλαμβάνουν και κακοποιούν ένα παιδί στο χωριό Αυγόρου. Οι γυναίκες του χωριού ορμούν και το ελευθερώνουν. Η συμπλοκή γενικεύεται. Οι στρατιώτες πυροβολούν εναντίον των αμάχων του χωριού. Φονεύονται ο Παναγιώτης Ζαχαρία και η Λουκία Παπαγεωργίου, έγκυος και μητέρα έξι παιδιών. Ο Διγενής συνεχίζει να κτυπά τους Άγγλους αποτελεσματικά. Οι Τουρκοκύπριοι βεβηλώνουν ναούς, καίνε εικόνες, διαπράττουν βιαιοπραγίες και δολοφονούν Ελληνοκύπριους στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Ο Φουτ επιβάλλει κατ οίκον περιορισμό από τις 7 μ.μ. μέχρι τις 7 π.μ. για ένα μήνα. Στο διάστημα αυτό συλλαμβάνονται 2,000 περίπου Ελληνοκύπριοι με τη δικαιολογία ότι συμπαθούν την ΕΟΚΑ.
19 Ιουνίου 1958: Ο Βρετανός Πρωθυπουργός Μακμίλλαν ανακοίνωσε στη Βουλή των Κοινοτήτων συνεταιριστικό σχέδιο για πολιτική διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος. Οι Άγγλοι προσπαθούν να το επιβάλουν από την 1η Οκτωβρίου με την υποστήριξη της Τουρκίας. Το απορρίπτουν η Ελληνική Κυβέρνηση, ο Κυπριακός λαός, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και ο Διγενής, ο οποίος σε φυλλάδιο του διακήρυξε: "Δεν θα υποκύψωμεν εις την αγγλοτουρκικήν συνωμοσίαν του συνεταιρισμού. Δεν δεχόμεθα συμβιβασμούς. Ζητούμεν καθαράν αυτοδιάθεσιν".
2 Σεπτεμβρίου 1958: Άγγλοι στρατιώτες, κατόπιν πληροφοριών, περικυκλώνουν έναν αχυρώνα στο Λιοπέτρι. Μέσα σ' αυτόν βρίσκονται τέσσερις αγωνιστές της ΕΟΚΑ, ο Ανδρέας Κάρυος, ο Φώτης Πίττας, ο Ηλίας Παπακυριακού και ο Χρίστος Σαμάρας. Αρνούνται να παραδοθούν και οι Άγγλοι ρίχνουν βενζίνη και πυρπολούν τον αχυρώνα. Στην έξοδο τους πολεμούν γενναία και πέφτουν νεκροί στο πεδίο της μάχης.
23 Σεπτεμβρίου 1958: Η Βαρβάρα Κάσλ, Αντιπρόεδρος του Βρετανικού Εργατικού Κόμματος, επιστρέφοντας στο Λονδίνο από την Αθήνα, όπου είχε συνομιλίες με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, δήλωσε ότι ο Αρχιεπίσκοπος δεν αποκλείει την ανεξαρτησία της Κύπρου με εγγύηση του ΟΗΕ, αφού προηγηθεί ορισμένη περίοδος αυτοκυβέρνησης.
19 Νοεμβρίου 1958: Ανακαλύφθηκε από τους Άγγλους, κατόπιν προδοσίας, το κρησφύγετο του Κυριάκου Μάτση στο Κάτω Δίκωμο. Ο Μάτσης διέταξε τους δυο συναγωνιστές του να βγουν από το κρησφύγετο και ο ίδιος φώναξε στους Άγγλους: "Δεν θα βγω ζωντανός. Θα βγω πυροβολώντας". Τότε οι Άγγλοι του έριξαν χειροβομβίδες και ο ατρόμητος αγωνιστής βρήκε ακαριαίο θάνατο.
25 Νοεμβρίου 1958: Άρχισε η συζήτηση του Κυπριακού στον ΟΗΕ. Τελικά ψηφίστηκε από τη Γενική Συνέλευση στις 5 Δεκεμβρίου το σχέδιο του Μεξικού "περί ειρηνικής, δημοκρατικής και δικαίας λύσεως του Κυπριακού, συμφώνως προς τον Χάρτην των Ηνωμένων Έθνών".
Μετά την πιο πάνω απόφαση του ΟΗΕ έγιναν συνομιλίες στο Παρίσι μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας Αβέρωφ και Ζορλού. Ακολούθησε συνάντηση των Πρωθυπουργών Καραμανλή και Μεντερές στη Ζυρίχη, όπου μονογραφήθηκαν σχετικά κείμενα.
19 Φεβρουαρίου 1959: Έγιναν δεκτές οι Συμφωνίες της Ζυρίχης στο Λονδίνο και υπογράφτηκαν από τους Πρωθυπουργούς και τους Υπουργούς Εξωτερικών της Αγγλίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας, καθώς και τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Φασίλ Κουτσιούκ.
Με την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης Λονδίνου έληξε ο Απελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ και άρχισαν οι προετοιμασίες για τη δημιουργία του νέου κράτους.
2 Σεπτεμβρίου 1958: Άγγλοι στρατιώτες, κατόπιν πληροφοριών, περικυκλώνουν έναν αχυρώνα στο Λιοπέτρι. Μέσα σ' αυτόν βρίσκονται τέσσερις αγωνιστές της ΕΟΚΑ, ο Ανδρέας Κάρυος, ο Φώτης Πίττας, ο Ηλίας Παπακυριακού και ο Χρίστος Σαμάρας. Αρνούνται να παραδοθούν και οι Άγγλοι ρίχνουν βενζίνη και πυρπολούν τον αχυρώνα. Στην έξοδο τους πολεμούν γενναία και πέφτουν νεκροί στο πεδίο της μάχης.
23 Σεπτεμβρίου 1958: Η Βαρβάρα Κάσλ, Αντιπρόεδρος του Βρετανικού Εργατικού Κόμματος, επιστρέφοντας στο Λονδίνο από την Αθήνα, όπου είχε συνομιλίες με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, δήλωσε ότι ο Αρχιεπίσκοπος δεν αποκλείει την ανεξαρτησία της Κύπρου με εγγύηση του ΟΗΕ, αφού προηγηθεί ορισμένη περίοδος αυτοκυβέρνησης.
19 Νοεμβρίου 1958: Ανακαλύφθηκε από τους Άγγλους, κατόπιν προδοσίας, το κρησφύγετο του Κυριάκου Μάτση στο Κάτω Δίκωμο. Ο Μάτσης διέταξε τους δυο συναγωνιστές του να βγουν από το κρησφύγετο και ο ίδιος φώναξε στους Άγγλους: "Δεν θα βγω ζωντανός. Θα βγω πυροβολώντας". Τότε οι Άγγλοι του έριξαν χειροβομβίδες και ο ατρόμητος αγωνιστής βρήκε ακαριαίο θάνατο.
25 Νοεμβρίου 1958: Άρχισε η συζήτηση του Κυπριακού στον ΟΗΕ. Τελικά ψηφίστηκε από τη Γενική Συνέλευση στις 5 Δεκεμβρίου το σχέδιο του Μεξικού "περί ειρηνικής, δημοκρατικής και δικαίας λύσεως του Κυπριακού, συμφώνως προς τον Χάρτην των Ηνωμένων Έθνών".
Μετά την πιο πάνω απόφαση του ΟΗΕ έγιναν συνομιλίες στο Παρίσι μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας Αβέρωφ και Ζορλού. Ακολούθησε συνάντηση των Πρωθυπουργών Καραμανλή και Μεντερές στη Ζυρίχη, όπου μονογραφήθηκαν σχετικά κείμενα.
19 Φεβρουαρίου 1959: Έγιναν δεκτές οι Συμφωνίες της Ζυρίχης στο Λονδίνο και υπογράφτηκαν από τους Πρωθυπουργούς και τους Υπουργούς Εξωτερικών της Αγγλίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας, καθώς και τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Φασίλ Κουτσιούκ.
Με την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης Λονδίνου έληξε ο Απελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ και άρχισαν οι προετοιμασίες για τη δημιουργία του νέου κράτους.
ΜΥΗΣΙΣ ΚΑΙ ΟΡΚΟΣ ΤΗΣ Ε.Ο.Κ.Α.
Η στρατολογία μελών της Ε.Ο.Κ.Α. εγένετο μετά πολλής προσοχής, επελέγοντο δε κατ’ αρχήν τα άτομα εκείνα τα οποία παρείχον εχέγγυα αποτελεσματικής χρησιμοποιήσεως. Επηκολουθεί λεπτομερέστερα διακρίβωσις φρονήματος, προσόντων, ιδία βαθμού εχεμυθείας και εν συνεχεία ήρχιζε η μύησις. Όταν συνεπληρούτο η δοκιμασία και εδημιουργείτο η πεποίθησις περί της καταλληλότητος του μυουμένου, απεφασίζετο η εισδοχή του, την οποίαν επεσφράγιζεν ο ακόλουθος όρκος:
“Ορκίζομαι εις το όνομα της Αγίας Τριάδος ότι:
1
Θα αγωνισθώ με όλας μου τας δυνάμεις διά την απελευθέρωσιν της Κύπρου από τον Αγγλικόν ζυγόν, θυσιάζων και αυτήν την ζωήν μου.
2
Δεν θα εγκαταλείψω τον αγώνα υπό οιονδήποτε πρόσχημα παρά μόνο όταν διαταχθώ υπό του Αρχηγού της Οργανώσεως και αφού εκπληρωθή ο σκοπός του αγώνος.
3
Θα πειθαρχήσω απολύτως εις τας διαταγάς του Αρχηγού της Οργανώσεως και μόνον τούτου.
4
Συλλαμβανόμενος θα τηρήσω απόλυτον εχεμύθειαν τόσον επί των μυστικών της Οργανώσεως όσον και επί των ονομάτων των συμμαχητών μου, έστω και εάν βασανισθώ διά να ομολογήσω.
5
Δεν θα ανακοινώ εις ουδένα διαταγήν της Οργανώσεως ή μυστικόν το οποίον περιήλθεν εις γνώσιν μου παρά μόνον εις εκείνους δι’ ους έχω εξουσιοδότησιν πό του Αρχηγού της Οργανώσεως.
6
Τας πράξεις μου θα κατευθύνη μόνον το συμφέρον του αγώνος και θα είναι απηλλαγμέναι πάσης ιδιοτελείας ή κομματικού συμφέροντος.
7
Εάν παραβώ τον όρκον μου θα είμαι ΑΤΙΜΟΣ και άξιος πάσης τιμωρίας”
Υπογραφή μυουμένου.
Σημ.: Εφιστάτο ιδιαιτέρως η προσοχή του μυουμένου επί των κάτωθι:
Ο μη τηρών τα ανωτέρω ή ο διαδίδων μυστικά της Οργανώσεως ή ο μη υπακούων εις τας διαταγάς θα εκτελήται. Πας αισθανόμενος ότι είναι δειλός, δεν πρέπει να ορκίζεται και να γίνεται μέλος.
Ολοκαυτώματα
Αυξεντίου Γρηγόριος
Ανδρέας ΚάρυοςΚυριάκος ΜάτσηςΗλίας ΠαπακυριακούΦώτης ΠίτταςΧρίστος Σαμάρας
Απαγχονισθέντες
Ευαγόρας Παλληκαρίδης
Ανδρέας Δημητρίου
Ανδρέας Ζάκος
Μιχαλάκης Καραολής
Μιχαήλ Κουτσόφτας
Στέλιος Μαυρομμάτης
Μιχαλάκης Καραολής
Ανδρέας Παναγίδης
Ιάκωβος Πατάτσος
Ανδρέας Δημητρίου
Ανδρέας Ζάκος
Μιχαλάκης Καραολής
Μιχαήλ Κουτσόφτας
Στέλιος Μαυρομμάτης
Μιχαλάκης Καραολής
Ανδρέας Παναγίδης
Ιάκωβος Πατάτσος
Θανάτωνες στη Διάρκεια Βασανιστήριων
Αλεξάνδρου Βασίλης από το ΛιμνάτιΓεωργίου Νίκος από το ΠαλαιχώριΓιάγκου Νικόλαος από την Πάνω ΖώδιαΛούκα Λουκάς από την Αγία ΝάπαΝικολάου Γεώργιος από τον Κάτω ΠύργοΞενοφώντος Πρόδρομος από το ΑγριδάκιΠαναγιώτου Ανδρέας από τον ΠολύστυποΣτυλιανού Πλάτων από το ΒουνίΤριταίος Στέλιος από τον Πύργο ΤυλληρίαςΧατζηγιακουμής Σπύρος από την ΚυθραίαΧατζηθεοδοσίου Θεοδόσης από τους ΣτύλλουςΧριστοφόρου Γεώργιος από την ΈμπαΧρυσοστόμου Παναγιώτης από τους Στύλλους
Ηρωομάρτηρες
Αβρααμίδης Ανδρέας από τα Τεμβριά
Αναξαγόρου Κώστας από τα Σπήλια
Αναστάση Γεώργιος από το Νέο Χωρίο (Πάφου)
Αναστάση Γιακουμής από την Καλογραία
Αναστάση Δημητράκης από τη Λύση
Βλάμης Ανδρέας από το Βουνί
Γιωργάλλας Μιχαήλ από το Μαραθόβουνο
Γεωργιάδης Παναγιώτης από τα Λειβάδια Λευκωσίας
Γεωργίου Ανδρέας από τη Διερώνα
Γεωργίου Ανδρέας από την Αναρίτα
Γιάλλουρος Πετράκης από το Ριζοκάρπασο
Δημητριάδης Δημητράκης από τη Λάρνακα
Δράκος Μάρκος από τη Λευκωσία
Επιφανίου Ανδρέας από την Πηγή
Ευαγόρου Νίκος από την Παλώδια
Ζάνου Σάββας από το Λευκόνοικο
Ζαχαρία Παναγιώτης από το Αυγόρου
Ζήνωνος Θεόδωρος από τα Χολέτρια
Ηλιάδης Πέτρος από τον Αγρό
Ηροδότου Δήμος από τη Δορά
Θεοφάνους Νίκος από το Κάϊρο
Ιωάννου Νικόλας από τη Λευκωσία
Καϊλη Μιχαήλ (Σιάλος) από τη Λύση
Καλαϊτζής Χαράλαμπος από τον Κάθηκα
Καννάουρος Χριστόδουλος από την Κυπερούντα
Καραντώνης Νίκος από το Τρίκωμο
Κάρυος Γεώργιος από το Αυγόρου
Κάσπης Παναγιώτης από το Ριζοκάρπασο
Κατελάρης Παντελής από το Επισκοπειό
Κέλης Χρίστος από την Κισσόνεργα
Κόκκινος Πάτροκλος από τη Λύση
Κολοκάσης Κυριάκος από το Γέρι
Κουκκής Μιχαήλ από το Πραστειό
Κυπριανού Πετράκης από τη Λάρνακα
Κωνσταντίνου Αλέκος από την Κακοπετριά
Λένας Στυλιανός από τα Χανδριά
Λοϊζου Κώστας από το Μαραθόβουνος
Μιχαήλ Γεώργιος από την Κισσόνεργα
Μιχαήλ Χαράλαμπος από την Καλοψίδα
Μούσκος Χαράλαμπος από την Παναγιά
Μυλωνάς Χρύσανθος από τη Γαλάτα
Νικολάου Ιωνάς από το Γέρι
Νικολάου Μιχαήλ από τη Μεσόγη
Ξενοφώντος Ευστάθιος από το Φοινί
Ονησιφόρου Ανδρέας από το Κολόσσι
Παναγή Βάσος από το Νέο Χωρίο
Παναγίδης Χριστοφής από τη Λύση
Παντελή Μόδεστος από το Λιοπέτρι
Παπαβερκίου Γεώργιος από τις Αρόδες
Παπαγεωργίου (Λαουτάρη) Λουκία από το Αυγόρου
Παπαχριστοφόρου Ευαγόρας από τον Κάτω Αμίαντο
Παρασκευά Ανδρέας από την Κώμα του Γιαλού
Παρίδης Μιχαήλ από την Αναφωτία
Πατσαλίδης Ανδρέας από τα Καννάβια
Πεττεμερίδης Χαράλαμπος από τα Καννάβια
Ροτσίδης Σάββας από το Μάμμαρι
Σάββα Μιχαλάκης από το Ακάκι
Σακκά Καλλής από τη Λύση
Σουρουκλής Ανδρέας από τους Τρούλλους
Σουρουλάς Αναστάσιος από τη Λύση
Σοφοκλέους Τάκης από το Ξερό
Στυλιανίδης Σταύρος από τη Γιαλούσα
Στυλιανού Γεώργιος από το Νέο Χωρίο (Πάφου)
Στυλιανού Μιλτιάδης από την Τάλα
Στυλλή Γιαννής από το Τρίκωμο
Συμεού Παναγιώτης από την Πάχνα
Τουμάζου Παναγιώτης από την Αμμόχωστο
Τουμάζου Τουμάζος από την Αθηαίνου
Τσαγκάρης Σωτήριος από το Πελέντρι
Τσιάρτας Χρίστος από τον Πολύστυπο
Φιλιππίδης Χαράλαμπος από τις Αρόδες
Φραντζέσκου Αρτέμος από την Αθηαίνου
Χαραλάμπους Αριστείδης από τον Πεδουλά
Χαραλάμπους Γεώργιος από τη Κυπερούντα
Χαραλάμπους Γεώργιος από τον Άγιο Επιφάνιο Σολέας
Χαραλάμπους Δημήτριος από το Λιμνάτι
Χατζηθεοδοσίου Γιασουμής από την Άχνα
Χατζηιωνάς Ιωνάς από τη Λύση
Χριστοδουλίδης Ιάκωβος από τις Αρόδες
Χριστοδούλου Δημήτριος από τη Δερύνεια
Αναξαγόρου Κώστας από τα Σπήλια
Αναστάση Γεώργιος από το Νέο Χωρίο (Πάφου)
Αναστάση Γιακουμής από την Καλογραία
Αναστάση Δημητράκης από τη Λύση
Βλάμης Ανδρέας από το Βουνί
Γιωργάλλας Μιχαήλ από το Μαραθόβουνο
Γεωργιάδης Παναγιώτης από τα Λειβάδια Λευκωσίας
Γεωργίου Ανδρέας από τη Διερώνα
Γεωργίου Ανδρέας από την Αναρίτα
Γιάλλουρος Πετράκης από το Ριζοκάρπασο
Δημητριάδης Δημητράκης από τη Λάρνακα
Δράκος Μάρκος από τη Λευκωσία
Επιφανίου Ανδρέας από την Πηγή
Ευαγόρου Νίκος από την Παλώδια
Ζάνου Σάββας από το Λευκόνοικο
Ζαχαρία Παναγιώτης από το Αυγόρου
Ζήνωνος Θεόδωρος από τα Χολέτρια
Ηλιάδης Πέτρος από τον Αγρό
Ηροδότου Δήμος από τη Δορά
Θεοφάνους Νίκος από το Κάϊρο
Ιωάννου Νικόλας από τη Λευκωσία
Καϊλη Μιχαήλ (Σιάλος) από τη Λύση
Καλαϊτζής Χαράλαμπος από τον Κάθηκα
Καννάουρος Χριστόδουλος από την Κυπερούντα
Καραντώνης Νίκος από το Τρίκωμο
Κάρυος Γεώργιος από το Αυγόρου
Κάσπης Παναγιώτης από το Ριζοκάρπασο
Κατελάρης Παντελής από το Επισκοπειό
Κέλης Χρίστος από την Κισσόνεργα
Κόκκινος Πάτροκλος από τη Λύση
Κολοκάσης Κυριάκος από το Γέρι
Κουκκής Μιχαήλ από το Πραστειό
Κυπριανού Πετράκης από τη Λάρνακα
Κωνσταντίνου Αλέκος από την Κακοπετριά
Λένας Στυλιανός από τα Χανδριά
Λοϊζου Κώστας από το Μαραθόβουνος
Μιχαήλ Γεώργιος από την Κισσόνεργα
Μιχαήλ Χαράλαμπος από την Καλοψίδα
Μούσκος Χαράλαμπος από την Παναγιά
Μυλωνάς Χρύσανθος από τη Γαλάτα
Νικολάου Ιωνάς από το Γέρι
Νικολάου Μιχαήλ από τη Μεσόγη
Ξενοφώντος Ευστάθιος από το Φοινί
Ονησιφόρου Ανδρέας από το Κολόσσι
Παναγή Βάσος από το Νέο Χωρίο
Παναγίδης Χριστοφής από τη Λύση
Παντελή Μόδεστος από το Λιοπέτρι
Παπαβερκίου Γεώργιος από τις Αρόδες
Παπαγεωργίου (Λαουτάρη) Λουκία από το Αυγόρου
Παπαχριστοφόρου Ευαγόρας από τον Κάτω Αμίαντο
Παρασκευά Ανδρέας από την Κώμα του Γιαλού
Παρίδης Μιχαήλ από την Αναφωτία
Πατσαλίδης Ανδρέας από τα Καννάβια
Πεττεμερίδης Χαράλαμπος από τα Καννάβια
Ροτσίδης Σάββας από το Μάμμαρι
Σάββα Μιχαλάκης από το Ακάκι
Σακκά Καλλής από τη Λύση
Σουρουκλής Ανδρέας από τους Τρούλλους
Σουρουλάς Αναστάσιος από τη Λύση
Σοφοκλέους Τάκης από το Ξερό
Στυλιανίδης Σταύρος από τη Γιαλούσα
Στυλιανού Γεώργιος από το Νέο Χωρίο (Πάφου)
Στυλιανού Μιλτιάδης από την Τάλα
Στυλλή Γιαννής από το Τρίκωμο
Συμεού Παναγιώτης από την Πάχνα
Τουμάζου Παναγιώτης από την Αμμόχωστο
Τουμάζου Τουμάζος από την Αθηαίνου
Τσαγκάρης Σωτήριος από το Πελέντρι
Τσιάρτας Χρίστος από τον Πολύστυπο
Φιλιππίδης Χαράλαμπος από τις Αρόδες
Φραντζέσκου Αρτέμος από την Αθηαίνου
Χαραλάμπους Αριστείδης από τον Πεδουλά
Χαραλάμπους Γεώργιος από τη Κυπερούντα
Χαραλάμπους Γεώργιος από τον Άγιο Επιφάνιο Σολέας
Χαραλάμπους Δημήτριος από το Λιμνάτι
Χατζηθεοδοσίου Γιασουμής από την Άχνα
Χατζηιωνάς Ιωνάς από τη Λύση
Χριστοδουλίδης Ιάκωβος από τις Αρόδες
Χριστοδούλου Δημήτριος από τη Δερύνεια
Ας ελπίσουμε πως η γενιά μας ή κάποια μελλοντική γενιά θα μιμηθεί το παράδειγμα αυτών των παιδιών και θα αντισταθεί απέναντι στον Τούρκο δυνάστη απελευθερώνοντας τις πατρογονικές εστίες του Ελληνισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου